🎡 رهبرانقلاب: خیلیها فکرمیکنند که زندگی بیانعطاف، میتواند زندگی موفقی باشد؛امااگر #لبخند_طبیعی که ناشی از #نشاط است بر لب انسان ننشیند، زندگی برانسان و معاشرانش جهنم خواهد شد.
☀️پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند :
خداوند بزرگ،
به جوان عبادتپیشه،
نزد فرشتگان افتخار می کند،
و میفرماید:
بندهام را بنگرید برای من، خواستههای نفس خود را کنار نهاده است…
حکمت نامه پیامبرج7ص384
✨ دستورالعمل آیت الله کشمیری✨
🌸بسیار دیده و شنیده شد که افراد برای امور مادی، مانند خرید خانه، ماشین، برکت رزق و ازدواج، از وی راهنمایی میخواستند.
🔹آن بزرگوار میفرمود:
《سورهی یس بخوانید و ثواب آن را به امام جواد علیه السلام تقدیم کنید》
✨ حاجت شما را خواهند داد.
گاه امر میکرد صلوات برای حضرتش هدیه کنند و آن را در توسل به این امام کریم مجرب میدانست.»
📚روح و ریحان، ص 101-102
«قساوت» در لغت به معنای سختی هر چیزی است و زمانی که به قلب اضافه می شود، به معنای رفتن نرمی و رحمت از دل است. [1] از همین جهت است که خداوند دل های قسی را به سنگ تشبیه کرده است و می فرماید:
«ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ فَهِی كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً؛ پس دل های شما بعد از این واقعه سخت شد؛ همچون سنگ، یا سخت تر!» [2]
وقتی قساوت قلب بر دل انسان عارض می شود، او حق را نمی پذیرد و در برابر آن خاشع نمی شود و تسلیم آن نمی گردد و خشوع در برابر حق که حقیقت ایمان است در آن یافت نمی شود. از همین رو به دل هایی که در برابر نور حق و هدایت انعطافی از خود نشان نمی دهند و نرم و تسلیم نمی گردند و نور هدایت در آنان نفوذ نمی کند، قلب های قاسیه یا قساوت مند گفته می شود. [3]
پیامبر اكرم صلّی الله علیه و آله مى فرمایند:
«فى الانسان مضغة اذا هى سلمت و صحت سلم بها سائر الجسد فاذا سقمت سقم بها سائر الجسد و فسد؛ و هى القلب؛ در انسان پاره ی گوشتى است كه چون صحیح و سالم بماند قسمت هاى دیگر اعضای بدن نیز سالم مى ماند و چون بیمار شود باقى بدن نیز بیمار و گرفتار فساد خواهد شد، و آن قلب است.» [4]
روش تحمیل بر نفس، در خصوص این صفت ناپسند نیز راهکارهایی برای پیش گیری و درمان آن دارد که قابل توجه است از جمله:
پی نوشت:
1. محمد بن یعقوب فیروز آبادی؛ قاموس المحیط؛ ج11، ص168.
2. سوره بقره، آیه 74.
3. تفسیر نمونه، ج 19، ص 425.
4. محمد بن علی صدوق، خصال، ص 31
1. پرهیز از حرام خواری:
آنگاه که در روز عاشورا امام حسین علیه السلام، برای دشمن خطبه خواند تا آنان را از مسیر خطرناکی که در پیش گرفته بودند، برحذر دارد، ایشان شروع به همهمه کرده و مانع از آن شدند که نوای حق به گوش آنان رسد. اینجا بود که امام علیه السلام لقمه ی حرام را عامل اصلی قساوت قلب و انکار حق دانسته و خطاب به لشکریان دشمن فرمودند:
«فَقَدْ مُلِئَتْ بُطُونُكُمْ مِنَ الْحَرَامِ وَ طُبِعَ عَلَى قُلُوبِكُم؛ شكم هاى شما از حرام پر شده و به قلب هاى شما مهر (قساوت) زده شده است.» [1]
از این فرمایش حکیمانه استفاده می شود که که صرف نظر کردن از چرب و شیرین زندگی دنیا که بسیار موافق با امیال نفسانی نیز هست، زمینه رقت قلب را فراهم می سازد.
پی نوشت:
1. بحارالانوار؛ ج 45، ص 8.
2. پرهیز از افراط در خوردن و آشامیدن:
بدیهی است هر امری با رعایت اعتدال به نتیجه ی مطلوب می رسد. خوردن و آشامیدن نیز آنگاه که از حد بگذرد، تأثیرات نامطلوبی بر روح و روان انسان می گذارد که از آن جمله دچار شدن به قساوت قلب است. پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
«مَنْ تَعَوَّدَ كَثْرَةَ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ قَسَا قَلْبُه؛ هر كس به زیاد خوردن و آشامیدن عادت كند دلش تاریك و قسی مى شود.» [1]
همچنین رسول خدا صلّی الله علیه و آله با ارائه ی تشبیه جالبی درباره ی دل آدمی می فرمایند:
«لاتَمیتُوا القُلوبَ بِکَثرَةِ الطَّعامِ وَ الشَّرابِ فَانَّ القَلبَ کَالزَّرعِ یَموتُ اِذا کَثُرَ عَلیهِ الماءُ؛ دل هاى خود را با کثرت طعام و شراب نمیرانید؛ زیرا دل همانند کشت است که وقتى بیش از حد لازم به آن آب برسد مى میرد.» [2]
حضرت علی علیه السلام نیز در مضرات پرخوری می فرمایند:
«إِیَّاكُمْ وَ الْبِطْنَةَ فَإِنَّهَا مَقْسَاةٌ لِلْقَلْبِ مَكْسَلَةٌ عَنِ الصَّلَاةِ وَ مَفْسَدَةٌ لِلْجَسَد؛ بپرهیزید از شكم بارگی، پس به درستى كه دل را سخت و قسی می كند و نسبت به نماز سست كرده و بدن را فاسد می گرداند.» [3]
پی نوشت:
1. بحارالانوار؛ ج 59، ص 293.
2. محمد بن عبدالله بن ابار؛ درر السمط فى خبر السبط؛ ج 19، ص 187.
3. عبدالواحد تمیمی آمدی؛ تصنیف دررالحکم و غررالکلم؛ ص360.
3. پرهیز از خوابیدن پس از غذا خوردن:
در صورتی که فرد، بعد از خوردن غذا، بدون انجام هیچ فعالیتی بلافاصله بخوابد، این رفتار تأثیری مشابه پرخوری بر جسم و روح او خواهد داشت و اشباع جسم از انواع خوردنی ها و آشامیدنی ها به سستی و تنبلی فرد در انجام عبادات و قساوت قلب منجر خواهد شد.
پیغمبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
«أَذِیبُوا طَعَامَكُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ وَ الصَّلَاةِ وَ لَا تَنَامُوا عَلَیْهَا فَتَقْسُوَ قُلُوبُكُم؛ غذای خود را با ذكر خدا و نماز خواندن ذوب كنید و بلافاصله بعداز غذا خوردن نخوابید که دلتان سخت می شود.» [1]
روشن است که میل به استراحت پس از غذا خوردن، امری طبیعی است، اما اگر فرد بتواند خود را به اجتناب از آن وادار نماید، به رذیله ی اخلاقی قساوت قلب دچار نخواهد شد.
پی نوشت:
1. بحارالانوار؛ ج63، ص412.
4. اطعام مساکین و یتیم نوازی:
محبت کردن به دیگران به ویژه یتیمان و نیازمندان عواطف انسانی را تقویت کرده و به افزایش رقت قلب در وجود آدمی کمک می کند که این درست نقطه مقابل سنگدلی است. در روایت آمده است:
«وَ رُوِیَ أَنَّ رَجُلًا شَكَا إِلَى النَّبِیِّ صلّی الله علیه و آله قَسَاوَةَ قَلْبِهِ فَقَالَ إِذَا أَرَدْتَ أَنْ یَلِینَ قَلْبُكَ فَأَطْعِمِ الْمِسْكِینَ وَ امْسَحْ رَأْسَ الْیَتِیم؛ مردى خدمت حضرت رسول خدا صلّی الله علیه و آله از قساوت قلب خود شكایت كرد. حضرت فرمودند: هرگاه خواستى كه دلت نرم شود فقرا را طعام بده و بر سر یتیمى دست بكش.» [1]
انجام چنین رفتارهایی برای افرادی که از عطوفت لازم یا سخاوت نفس برای پذیرایی از مساکین برخوردار نیستند، با کراهت همراه است، اما نتایج باطنی چشمگیری به دنبال دارد.
پی نوشت:
1. فضل بن حسن طبرسی؛ مشکاة الانوار فی غرر الاخبار؛ ص167.
💠 حدیث روز 💠
❇️ چگونه دل بستگان به دنیا از خواب غفلت بیدار می شوند؟
🔹قَالَ علی(ع) یَا أَسْرَى الرَّغْبَةِ [اقْصُرُوا] أَقْصِرُوا فَإِنَّ الْمُعَرِّجَ عَلَى الدُّنْیَا لَا یَرُوعُهُ مِنْهَا إِلَّا صَرِیفُ أَنْیَابِ الْحِدْثَانِ أَیُّهَا النَّاسُ تَوَلَّوْا [عَنْ] مِنْ أَنْفُسِکُمْ تَأْدِیبَهَا وَ اعْدِلُوا بِهَا عَنْ [ضِرَایَةِ] ضَرَاوَةِ عَادَاتِهَا.
🔹امام علی علیهالسلام فرمود: ای اسیران شهوتها دست نگه دارید که دل بستگان به دنیا را چیزی نمیترساند جز صدای به هم خوردن دندانهای حوادث. ای مردم تربیت نفس خود را عهدهدار شوید و آن را از خوهای بدی که دارد بازبدارید.
📚نهج البلاغه صبحی صالح، ص537