⚫️ مراتب حیات از نگاه امام سجاد(علیه‌السلام)
◾️#صحیفه_سجادیه امام سجاد(علیه‌السلام) در حقیقت دارای عالیترین مضامین #اعتقادی، #اخلاقی، #اجتماعی و #سیاسی و هدفدارترین نظام مدون حیات فردی و اجتماعی است. سخنان عرشی #امام_سجاد(علیه‌السلام) در قالب نیایش و دعاست؛ ولی محتوای آن بسی فراتر از اوراد و اذکارِ عادی است.
◾️امام سجاد(علیه‌السلام) در روزگاری زندگی میکرد که بسیاری از مردم غایت انسانی خود را #فراموش کرده و در پی اهداف پلید و پستِ #مادی بودند. تاریخ گواه است که آنان در این راه چنان حریص بودند که هرگز اجازه نمیدادند کسی مردم را به حیات عالی انسانیشان آگاه سازد، از اینرو امام سجاد(علیه‌السلام) مصلحت مسلمانان را در این دید که آن مضامین بلند عرفانی را در قالب #دعا ترسیم کند. دعای #مکارم_الاخلاق امام سجاد(علیه‌السلام) منشوری جامع برای #حیات_حقیقی_انسان است.
♦️ خصایص عالیترین مرتبه حیات در آینه اندیشه آن امام همام چنین ترسیم شده است:
🔻#کمال و بلوغ #ایمان،
🔸برترین مرتبه یقین به حقیقت هستی،
🔸 نیکوترین نیّت، عالیترین اعمال،
🔸هدفداری در زندگی،
🔸دوری از کبر و غرور،
🔸 اجتناب از عجب و خودخواهی،
🔸خیر رساندن به مردم،
🔸آراستگی به اوصاف و فضایل اخلاقی
🔸 و داشتن عزّت نفس از جمله صفاتی است که برای وصول به برترین مرتبه حیات لازم و ضروری است.[1]
◼️سیر زندگی با این اوصاف، جنبه ارزشی مییابد و فقدان آنها زندگی انسان را حیات حیوانی میکند و امامان معصوم(علیهم‌السلام) و کسانی که جایگاه خویش را در نظام هستی یافتهاند، خواهان چنین حیاتی نیستند، از اینرو امام سجاد(علیه‌السلام) میفرماید:
♦️ فإذا کان عمری مرتعاً للشیطان، فاقبضنی إلیک قبل أن یسبق مقتک إلیّ أو یستحکم غضبک علیّ[2]؛
♦️هرگاه #حیات من چراگاه #شیطان گردد، پیش از آنکه غضب تو بر من روی آورد یا حکم #خشم و #غضبت بر من اجرا شود جان مرا بگیر. نازلترین مرتبه #حیات این است که آدمی صفات انسانی خود را از دست داده و #شیطان بر او مسلط گردد.
📝[1و2] ـ صحیفه سجادیه، دعای 20 (مکارم الاخلاق)
🔹حضرت آیت الله جوادی آملی مدظله العالی
🔹جامعه در قرآن - صفحه 170
کمال معنوی چیست؟
کمال معنوی هنگامی است که دیگر در صدد این نیستید که دیگران را تغییر دهید و به جای آن روی تغییر خود متمرکز می شوید
کمال معنوی هنگامی است که مردم را آنچنان که هستند بپذیرید
کمال معنوی هنگامی است که هر کس از منظر دید خود در حق است
کمال معنوی هنگامی است که یاد بگیرید رها کنید
کمال معنوی هنگامی است که بفهمید هر چه می کنید برای صلح و آرامش خویش می کنید
کمال معنوی هنگامی است که دیگر به دنیا اثبات نکنید چقدرعاقل هستید
کمال معنوی هنگامی است که به دنبال تآیید گرفتن از دیگران نباشید
کمال معنوی هنگامی است که دیگر خود را با دیگران مقایسه نکنید
کمال معنوی هنگامی است که با خودتان در صلح باشید
کمال معنوی هنگامی است که بتوانید میان نیاز و خواسته تمیز دهید و قادرباشید خواسته های تان را رها کنید
و در نهایت اما بسیار معنی دار
کمال معنوی را هنگامی به دست می آورید که دیگر برای شادمانی به چیزهای مادی نچسبید.
استاد علی صفایی حائری
من خواهر زادهاى داشتم، مىرفت کنار جوى آب، از لب جوى راه مىرفت تا شاید در آب چیزى پیدا کند، اما گاهى مىافتاد توى آب و گل آلود و زخمى و صورت خراشیده مىشد ولى باز هم این عمل را تکرار مىکرد.
آدمى بعد از این همه تجربه باز این درد و مرض را دارد که مىخواهد دوباره تجربه کند، در حالى که اگر بداند آن چیزى را که مىخواهد در جاى دیگرى است؛ یعنى هم بداند چه مىخواهد و هم بداند کجا باید برود، دیگر کنار جوى آب دنبال قِران و شاهى نمىگردد.
✅ مادام که در دنیا بهرهاى ببینم، همه دلم را براى صفاى خدا نخواهم گذاشت، مىگویم بگذار بروم اینجا را هم ببینم. این همه، حکایت از تناقضها و تشتتهاى درونى انسان دارد؛ چه در حوزه معارف و چه در حوزه عاطفه و چه در حوزه کارهایى که دارد.
این مجموعه باعث مىشود که آدمى در رفتار خود مشکل پیدا کند و حل مشکل را در تجربههاى جدید ببیند ولى همیشه نمىتواند عبور کند؛ چرا که ممکن است زیر پا بماند و به حل مشکل نرسد.
همین تشتت و گرفتارى براى عمر بن سعد هم هست؛ مىماند که با حسین باشد یا با شمر؟ مدتى دست به دست مىکند و عقب مىاندازد مىگوید شاید صلح شود، ولى وقتى مىبیند که شمر آمده و به او مىگوید یا مىکشى و یا کنار مىروى، وقتى احساس مىکند که شمر مىخواهد او را بردارد، شب را تا صبح فکر مىکند و این شعر را مىسراید که اگر بهشت و جهنمى باشد که هست، توبه مىکنم. و این‌گونه تکلیف خودش را یکسره کرد.
✅ آدم تا خود و تکلیفش را یکسره نکند نمىتواند حسین را بکشد، نه یار خوبى براى حسین است و نه بهره مفیدى از یزید مىگیرد، دربهدر مىشود. گرچه ابن سعد تجربه کرد و آخر هم به گندم رى نرسید!
📚 مشکلات حکومت دینى، ص 57
💓 الهام الهی بر قلب امام خمینی
💥 امام فقط نگفت حرکت کنید، راه بیفتید، احساس مسئولیّت کنید؛ نه، گفت که چه کار کنید. به ما گفت هرچه فریاد دارید بر سر #آمریکا بکشید. این یعنى جهت دادن؛ یعنى یاد دادن که چه کار کنید، کدام طرف بروید، کجا را نشانه بگیرید؛ این را به ما یاد داد.
🌾 رحمت خدا بر امام بزرگوار که همه‌ى این چیزها را فکر کرد؛ آن چشم تیزبین و روشن‌بین، آن بصیرت الهى، بدون اینکه #درس_سیاست در جایى خوانده باشد، از کسى فراگرفته باشد، همه‌ى آن چیزهایى را که در این زمینه لازم بود، از خداى متعال #الهام گرفت؛ به آن قلب پاکیزه الهام شد.
93/09/06
پیامبر اسلام (ص)
:1- اِنَّ البَيتَ اِذا كَثُرَ فيهِ تِلاوَةُ القُرآنِ كَثُرَ خَيرُهُ وَ اتَّسَعَ اَهلُهُ وَ اَضاءَ لاَهلِ السَّماءِ كَما تُضى ءُ نُجومُ السَّماءِ لاَهلِ الدُّنيا؛
خانه اى كه در آن قرآن فراوان خوانده شود، خير آن بسيار گردد و به اهل آن وسعت داده شود و براى آسمانيان بدرخشد چنان كه ستارگان آسمان براى زمينيان مى درخشند.
كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص610
پیامبر اسلام (ص):
2- خیارکم من تعلم قرآن و عـلمه
بهترین شما کسیست که قرآن را بیاموزد و آموزش دهد.
نهج الفصاحه ص473 ،ح1524 - وسایل الشیعه ج6 ، ص167 ، ح7641
پیامبر اسلام (ص):
3- يا بُنَىَّ لاتَغفُل عَن قِراءَةِ القُرآنِ- إذا أصبحت، و إذا أمسيت- فَاِنَّ القُرآنَ يُحيِى القَلبَ المیت وَ يَنهى عَنِ الفَحشاءِ و َالمُنكَرِ ؛
فرزندم از خواندن قرآن غافل مباش، زيرا كه قرآن دل مرده را زنده مى كند و از فحشاء و زشتى باز مى دارد.
البرهان فی تفسیر القرآن ج1 ،ص19
پیامبر اسلام (ص):
4- اِن اَرَدتُم عَيشَ السُّعَداءِ و َمَوتَ الشُّهَداءِ و َالنَّجاةَ يَومَ الحَسرَةِ و َالظِّلَّ يَومَ الحَرورِ و َالهُدى يَومَ الضَّلالَةِ فَادرُسُوا القُرآنَ فَاِنَّهُ كَلامُ الرَّحمانِ و حِرزٌ مِنَ الشَيطانِ و رُجحانٌ فِى الميزانِ ؛
اگر زندگى سعادتمندان، مرگ شهيدان، نجات روز حسرت (قيامت)، سايه روزِ سوزان و هدايت در روز گمراهى را مى خواهيد، قرآن را ياد بگيريد كه آن سخن خداى مهربان است و سپرى است در مقابل شيطان و سنگينى در ترازوى اعمال.
الحیاه(ترجمه ی احمد آرام) ج2 ،ص234
پیامبر اسلام (ص):
5- اَصدَقُ القَولِ و َاَبلَغُ المَوعِظَةِ و َاَحسَنُ القَصَصِ كِتابُ اللّه ؛
راست ترين سخن، رساترين پند و زيباترين حكايت، كتاب خدا (قرآن) است.
من لایحضر الفقیه ج4 ، ص402
پیامبر اسلام (ص):
6- مَن قَرَأَ القُرآنَ ابتِغاءَ وَجهِ اللّه و َتَفَقُّها فِى الدّينِ كانَ لَهُ مِنَ الثَّوابِ مِثلَ جَميعِ ما اُعطِىَ المَلائِكَةُ و َالأنبياءُ وَ المُرسَلونَ؛
هر كس براى كسب رضايت خدا و آگاهى در دين قرآن بياموزد، ثوابى مانند همه آنچه كه به فرشتگان و پيامبران و رسولان داده شده، براى اوست.
وسائل الشيعه، ج6، ص184، ح7683
امام علی (ع):
7- عَلَيكُم بِكِتابِ اللّه … مَن عَمِلَ بِهِ سَبَقَ؛
بر شما باد رجوع به كتاب خدا (قرآن) … كسى كه به آن عمل كند از همه پيشى مى گيرد.
نهج البلاغه(صبحی صالح) ص219 ، خطبه 156
امام علی (ع):
8- اَلا اِنَّ فيهِ عِلمَ ما يَأتى و َالحَديثَ عَنِ المَاضى و َدَواءَ دائِكُم و نَظمِ ما بَينَكُم؛
آگاه باشيد كه دانش آينده، اخبار گذشته و درمان دردهايتان و نظم ميان شما در قرآن است.
نهج البلاغه(صبحی صالح) ص223 ، خطبه 158
امام علی (ع):
9- اِنَّ القرآنَ ظاهِرُهُ اَنيقٌ و َباطِنُهُ عَميقٌ لا تَفنى عَجائِبُهُ و َلا تَنقَضى غَرائِبُهُ و َلا تُكشَفُ الظُّلُماتُ اِلاّ بِهِ؛
براستى كه قرآن ظاهرش زيباست و باطنش عميق، عجايبش پايان ندارد، اسرار نهفته آن پايان نمى پذيرد و تاريكى هاى جهل جز بوسيله آن رفع نخواهد شد.
نهج البلاغه(صبحی صالح) ص223 ، خطبه 18
امام صادق (ع):
10- مَن لَم يَعرِفِ الحَقَّ مِنَ القُرآنِ لَم يَتَنَكَّبِ الفِتَنَ؛
هر كس حقيقت را از طريق قرآن نشناسد، از فتنه ها بركنار نمى ماند.
محاسن، ج1، ص216
امام علی (ع):
11- وَ حَقُّ الوَلَدِ عَلَى الوالِدِ أن يُحَسِّنَ اِسمَهُ وَ يُحَسِّنَ اَدَبَه ُ، و يُعَلِّمَهُ القُرآنَ؛
حقّ فرزند بر پدر ، آن است كه نام خوب بر او بگذارد و او را خوب تربيت كند و قرآن به او بياموزد.
نهج البلاغة(صبحی صالح) ص546 ، حكمت 399
پیامبر اسلام (ص):
12- مَن قَـبَّلَ وَلَدَهُ كَـتَبَ اللّه عَزَّوَجَلَّ لَهُ حَسَنَةً و َمَن فَرَّحَهُ فَرَّحَهُ اللّه يَومَ القيامَةِ، و َمَن عَلَّمُهُ القُرآنَ دُعىَ بِالابـَوَينِ فَيُكسَيانِ حُلَّتَينِ يُضى ءُ مِن نورِهِما وُجوهُ اَهلِ الجَنَّةِ ؛
هر كس فرزندش را ببوسد ، خداوند عزّوجلّ براى او ثواب مى نويسد و هر كسى كه او را شاد كند ، خداوند روز قيامت او را شاد خواهد كرد و هر كس قرآن به او بياموزد ، پدر و مادرش دعوت مى شوند و دو لباس بر آنان پوشيده مى شود كه از نور آنها ، چهره هاى بهشتيان نورانى مى گردد.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 49
امام صادق (ع):
13- مَن قَرَاَ القُرآنَ وَ هُوَ شابٌّ مُؤمِنٌ اِختَلَطَ القُرآنُ بِلَحمِهِ وَ دَمِهِ وَ جَعَلَهُ اللّه عَزَّوَجَلَّ مَعَ السَّفَرَةِ الكِرامِ البَرَرَةِ ، وَ كانَ القُرآنُ حَجيزا عَنهُ يَومَ القيامَةِ ؛
هر جوان مؤمنى كه در جوانى قرآن تلاوت كند، قرآن با گوشت و خونش مى آميزد و خداوند عزّوجلّ او را با فرشتگان بزرگوار و نيك قرار مى دهد و قرآن نگهبان او در روز قيامت، خواهد بود.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 603
مثلث خود مشغولی چیست؟🤔
رنجش، عصبانیت و ترس “مثلث خودمشغولی"را به وجود می‌آورند.
🔰 شاید جالب باشد که بدانید، تمام نواقص اخلاقی از این سه واکنش سرچشمه می‌گیرند.
“رنجش"واکنش ما در برابر آن قسمت از گذشته‌مان است که مسائل طبق خواسته و روال ما پیش نمی‌رود.
“عصبانیت” روش رویارویی ما با زمان حال و واکنشی به منظور انکار واقعیت است.
“ترس” واکنش ما در مقابل ناشناخته‌ها و احساس نگرانی از به وقوع نپیوستن رویاهایمان است.
💫 و اما راه‌حل کلیدی برای رهایی از خودمشغولی:
- پذیرش را جایگزین رنجش،
- عشق را جایگزین عصبانیت،
- ایمان را جایگزین ترس کنیم.
🔰درس ایمان یعنی #درس_عشق و راه رسیدن به برترین لذت‌ها
🔸وقتی در مدرسه‌ها می‌خواهند درس ایمان بدهند باید بگویند: «بچه‌ها، می‌خواهیم درس عشق بدهیم! راه رسیدن به بالاترین لذت‌ها، ایمان است»
🔸گاهی اوقات، ثمرۀ دین و ایمان را این‌گونه اعلام می‌کنند که «دین آمده، فقط اخلاق ما را درست کند یا رفتار ما را عقلانی قرار دهد!» این واقعاً توهین به دین است! پس عشق و شور و لذت ما چه می‌شود؟!
🔸اگر در کنار این حرف، از آن شور و لذت و هیجانِ ایمان سخن نگویند، واقعاً به دین خیانت کرده‌اند. بعضی از افراد هم اگر به این دلیل بی‌دین بشوند، حق دارند!
🔰شب هشتم محرم 96، دانشگاه امام صادق(علیه السلام)
