? جدال همیشگی میان «خود واقعی» و «خود غیرحقیقی» در درون انسان

?انسان وقتی شهواتش بر او غالب می‌شود و خودش را مغلوب شهواتش می‌بیند احساس یک نوع حقارتی در خود و احساس نفرتی از خودش می‌کند؛ می‌گوید من چرا این طور هستم؟ چرا آدم ضعیفی هستم؟ اما برعکس، وقتی موفق می‌شود که تصمیمش را به مرحله اجرا دربیاورد خوشحال و مسرور می‌شود و در اینجا احساس پیروزی می‌کند.

?این پیروزی و شکست یعنی چه؟ در هر دو جا که من خودم هستم! در هر دو صورت، هم خودم پیروزم و هم خودم شکست ‌خورده‌‏ام. پس چرا من در یک حالت احساس شکست می‌کنم و در حالت دیگر احساس پیروزی؟

?این از آن جهت است که «خود واقعی» من آن خود انسانی است. من آن اراده هستم که تصمیم گرفتم به اینکه زمام خودم را از دست خواب و خور و خشم و شهوت بگیرم و به دست خودم نگهداری کنم؛ آنها طفیلی‌های وجود من هستند. وقتی تسلیم خور و خواب و خشم و شهوت می‌شوم احساس می‌کنم از نوکرم شکست خورده‌‏ام، اما در حالت دوم حس می‌کنم که من بر نوکر خودم پیروز و غالب شده‏‌ام.

? استاد مطهری، انسان‌شناسی قرآن، ص۱۶۲