#گزیده_های_درس_اخلاق
🎯 فرد شجاع از خود اختیاری ندارد!!!
🎤 آیت الله قرهی(مد ظله العالی)

آقایان می‌فرمایند: شجاعت، عبارت از اطاعت قوّه‌ی غضبیّه از قوّه‌ی عاقله می‌‌باشد. امّا اگر قوّه‌ی غضبیّه از عقل اطاعت نکند، دیگر عنوان شجاعت نیست و تهوّر است. یعنی کسی که جلو می‌رود، امّا نمی‌داند که شجاعت در زمانی، به حقیقت شجاعت است که از عقل اطاعت کند. 

بارها بیان کردم که بعضی از بزرگان، حال قوّه‌ی عاقله را تبیین به مبصر می‌کنند. یعنی در جایی می‌گوید: برپا، مانند جایی در برابر وحی است که می‌گوید: بلند شوید، امّا در جایی هم می‌گوید: برجا، بنشینید. می‌گوید: حرّک، حرکت کن. می‌گوید: قِف: بایست. این، حال قوّه‌ی عاقله است که به همه‌ی قوا تبیین می‌کند: کجا حرکت کن، کجا بایست و …، از جمله قوّه‌ی غضبیّه. اگر این قوّه‌ی غضب، تحت سیطره‌ی قوّه‌ی عاقله، قرار گرفت، شجاعت می‌شود. چون عقل به آن امر می‌کند: برو، می‌رود؛ می‌گوید: بایست، می‌ایستد.

به تعبیر دیگر در بحث شجاعت، اختیار در کف شجاع نیست. آن کسی که این قوّه در او هست، عنوان این هست که شجاع است، امّا خود قوّه، شجاعت است. این قوّه‌ی شجاعت، در اختیار خود او نیست. یعنی یک کسی به او می‌گوید: حرکت کن، حرکت می‌کند؛ می‌گوید: بایست، می‌ایستد. تا این‌جا جلو برو، چشم. این‌جا بایست، چشم. 

پس دیگر شجاع یعنی کسی که این خصلت شجاعت در وجود او هست، اختیاری از خود ندارد! یعنی قوّه‌ی عاقله به او بیان می‌کند و او طبق امر عقل عمل می‌کند. گرچه به صورت ظاهر قوّه‌ی غضبیّه هست، امّا وقتی تحت سیطره‌ی قوّه‌ی عاقله قرار گرفت، دیگر اختیاری از خود ندارد.