مناظره جالب امام محمدتقى (ع) با یحیى ابن اکثم

💠آیت الله العظمى نورى همدانى

﷽

✨در جریان مناظره امام جواد علیه السلام با یحیی بن اکثم (یکی از علمای اهل سنت) آمده است که وی از امام (ع) پرسید:‌ ای پسر رسول خدا! نظر شما درباره روایتی که [در مدارک اهل سنت] نقل شده است که خداوند جبرئیل را فرستاد تا از پیامبر صلی الله علیه و آله بخواهد که از ابابکر سؤال کند: آیا او از خداوند راضی هست یا نه؟ با این که خداوند از او راضی می‌باشد» چیست؟

امام جواد علیه السلام فرمود: من منکر فضیلت ابابکر نیستم، ولی بر ناقل این دستور لازم است که طبق دستور پیامبراسلام صلی الله علیه و آله عمل کند. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در حجه الوداع فرمود: بعد از من جاعلان حدیث فراوان می‌شوند، لذا باید احادیث را بر قرآن و احادیث عرضه کنید؛ هر حدیثی که موافق قرآن و سنت من باشد به آن عمل کنید و اگر مخالف آن دو بود، بدان عمل نشود. این خبر موافق با قرآن نیست، زیرا خداوند می‌فرماید: «ما انسان را آفریدیم و وسوسه‌های نفس او را می دانیم و ما از رگ قلبش به او نزدیک تریم.» آن گاه چگونه می‌شود خداوند از رضایت و غضب ابابکر نسبت به خود بی خبر باشد، تا نیاز به سؤال داشته باشد؟ این عقلا محال است.

یحیی گفت: روایت شده که ابابکر و عمر در زمین مانند جبرئیل و میکائیل در آسمان می‌باشند؟ حضرت فرمود: در این حدیث هم باید دقت نمود، چرا که آن دو فرشته از فرشتگان مقرب بوده، لحظه‌ای از طاعت خدا جدا نشدند و هرگز خدا را معصیت نکردند، و حال آن که آن دو مشرک بودند، بعد مسلمان شدند و اکثر عمر خود را در شرک به سر بردند، آن گاه چگونه می‌توانند همسان جبرئیل و میکائیل باشند؟

یحیی گفت: در روایات آمده که آن دو (ابابکر و عمر)، پیر مردان اهل بهشت می‌باشند، در این زمینه چه می‌گوئید؟ حضرت فرمود: این هم محال است، چون بهشتی‌ها همه جوان‌اند و در آن جا پیرمردی وجود ندارد. این روایت را بنی امیه در مقابله با آن روایتی که می‌گوید: «حسن و حسین آقای جوانان بهشتی می‌باشند»، ساختند.

یحیی گفت: نقل شده که عمر چراغ اهل بهشت است. حضرت فرمود: این هم محال است، چرا که در بهشت فرشتگان مقرب، پیامبران، آدم و محمد صلی الله علیه و آله حضور دارند. چگونه بهشت با نور آن‌ها روشن نشده که نیاز به نور عمر باشد؟!
یحیی گفت: نقل شده که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: اگر من مبعوث نمی‌شدم، عمر به جای من مبعوث می‌شد. حضرت فرمود: قرآن راستگوتر از این حدیث است، آن جا که می‌فرماید: «و هنگامی که از پیامبران پیمان گرفتیم، و از تو و از نوح و ابراهیم و موسی و عیسی بن مریم، و ما از همه آنان پیمان محکمی گرفتیم.» آن گاه چگونه پیمان خداوند عوض می‌شود؟ [از این گذشته] پیامبران یک چشم به هم زدن مشرک نشدند، چگونه کسی به رسالت مبعوث می‌شود در حالی که اکثر عمر خود را در شرک به سر برده است؟!

یحیی گفت: در روایت آمده که پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمود: اگر عذاب نازل شود، جز عمر کسی از آن رهایی نمی‌یابد. حضرت فرمود: این هم محال است، چرا که خداوند می‌فرماید: «خداوند تا تو (پیامبر) در میان آن‌ها باشی، آن‌ها را عذاب نخواهد کرد و مادامی که به درگاه خدا توبه و استغفار کنند، [باز هم] آن‌ها را عذاب نخواهد کرد.» می‌بینید که برای نزول عذاب دو مانع ذکر شده است و لا غیر؛ اول وجود مبارک پیامبر صلی الله علیه و آله در بین مردم. و دوم توبه و استغفار مردم.